تحقیق تاثیر دوستی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستان های ناحیه یک شهر قزوین

مقدمه

رشد اجتماعی و اجتماعی شدن یکی از تغییرات برجسته در دوران نوجوانی است که سبب ایجاد تمایز بین یک کودک با یک نوجوان می شود و هویت اجتماعی نوجوان را تشکیل می دهد. اجتماعی شدن با ایجاد تغییرات آشکار در شیوه های ارتباطی با والدین و همسالان شروع می شود. تغییرات آشکار زیستی و بلوغ در دوره نوجوانی سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان و والدینش می شود و به تدریج استقلال بیشتری برای نوجوان به همراه می آورد. فرایند تحول در نوجوانان و در بین پسران و دختران نیز متفاوت است. فاصله گرفتن با والدین معمولاً با فاصله گرفتن از مادر شروع می شود و با صمیمیت و نزدیک شدن به دیگران گسترش می یابد.

برای یک نوجوان ارتباط با دیگران در آغاز نوجوانی به طور عمده بر گروه همسالان و دوستان متمرکز است. اولین قدم در جهت شکل گیری مناسبات اجتماعی، وابستگی به یک گروه از دوستان همجنس در آغاز بلوغ است. در بین این گروه است که نوجوان از جهات مختلفی مثل طرز صحبت کردن،‌ شیوه لباس پوشیدن،‌ اصلاح موی سر،‌ علایق هنری و فعالیت های فوق برنامه و دیگر کارها با نوجوانان همسن و سالش دنبال همانندی می گردد.  

عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :

الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان

1- ارتباط کودک با والدین واثر آن در نوجوانی: حمایت بیش از حد وعدم توجه به کودک در نوجوانی در رفتار اجتماعی او از جمله از جمله اعتماد به نفس واستقلال او تأثیر می گذارد .

2- فضای روحی موجود در خانواده: شخصیت سالم ،جز در محیطی که اطمینان ،وفاداری ،محبت والفت در آن معمول وحکمفرماهستند ایجاد نمی شود .تشویش واضطراب مانع رشد صحیح نوجوان می شود .

3-از شیر گرفتن روانشناختی: وظیفه اصلی خانواده در دوره نوجوانی فرزندشان این است که سعی کنند به آزادی واستقلال او کمک کنند و در رعایت وحمایت از او زیاده روی نکنند واجازه دهند که احتیاجات شخصی خود را به تنهایی انجام دهندوحتی گاهی آنها رادر حل بعضی مسایل خانوادگی شرکت دهند وعقاید آنان رامحترم شمارند .

4- وضع و مؤقعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده: محیط خانواده در تعیین فعالیتهای افراد آن بسیار مؤثر است . رفتار فرد با اختلاف در خانواده مختلف می شود و هر طبقه از طبفات اجتماعی ،روش خاص ومعینی در زندگی دارد.

ب)اثر مدرسه در رشد اجتماعی نوجوان: وظیفه مدرسه است که با ایجاد وتشکیل فعالیتهای اجتماعی گوناگون نوجوان را در رشد و کمال و نضج کمک کند. به همکاری و فعالیت وکارهای دسته جمعی کمک کند ،و بدین ترتیب راه ورسم رقابت های مطلوب را بشناسد ویاد بگیرد .نوجوان در رشد وتکامل اجتماعی خود از چگونگی ارتباط وعلاقه اش نسبت به معلمان ومیزان نفرت یا محبت خود به آنها متأثر می شود .

ج)اثر همسالان در رشد اجتماعی نوجوان: گروه همسالان در نوجوانی از افرادی تشکیل می شود که از حیث زمانی و عقلی به هم نزدیک هستند و میان خود یک وحدت ناگسستنی ایجاد می کنند . گاهی اثر این گروه دراین دوره از زندگی بیش از اثر خانه ومدرسه می شود . به تدریج که نوجوان به رشد وکمال نزدیک می شود از گروه خود کمتر پیروی می کند واز شدت انتصابش بدان کاهش می یابد .

در حالی که رشداجتماعی دوره نوجوانی اساساً متمرکز بر صمیمیت با دوستان و تجدید ارتباط اجتماعی با خانواده و بزرگسالان است . مسایل رشد اجتماعی در دوره جوانی به اموری بسیار فراتر از ملاحظات شخصی در ارتباط با دیگران گسترش می یابد . اندیشه ها واستدلالهای مربوط به امور اجتماعی ومدنی در میان جوانان برسه موضوع اساسی ،ایده آلهای اجتماعی ،ادراک انتزاعی از مسایل اجتماعی و مدنی و واقعیتهای زندگی اجتماعی و مدنی متمرکز است .  

این برنامه درباره تاثیر گروه همسالان بر نوجوانان دختر و پسر است . کارشناس این برنامه دکتر حسین اعرابی روانشناس هستند. بشنوید ... 

کمک به تصمیم‌گیری

دوستان و همسالان بر تصمیم‌گیری نوجوان تاثیر می‌گذارند. به‌طور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دوره‌‌ای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینه‌های مختلف تغییر می‌دهد. ممکن است یک نوجوان ماه‌ها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوه‌های متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژه‌ای مورد توجه قرار دهد.

نوجوان به نگرش‌ها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی می‌دهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگی‌های خود با آنها، به شناخت‌های جدیدی از ابعاد وجودی خویش می‌رسد. این شناخت‌ها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود می‌شود.

کارکردهای منفی دوستان ناباب

1) از نظر فکری و عقیدتی: دوستانی که دارای افکار نامعقول و فرصت طلبانه وسطحی و یا عقاید ناصحیح و رشد نیافته ای هستند، دوستی با آنها، فکر و عقیده ی جوان را دچار تشویش و بی ثباتی می کند و در او گرایشهای فکری ویرانگری به وجود می آورد.

2) از نظر اخلاقی:وجود غرایز در جوان و نشاط و توان زیاد وی از یک طرف و عدم ارضای به موقع و صحیح آن غرایز از سویی، سبب می شود که یک عده دوستان ناباب به میدان بیایند تا جوان را از نظر اخلاقی به سمت وسوی مطلوب خود برند. لذا اولین راه برای حفظ خود، این است که از دوستی با چنین افرادی پرهیز کنیم و پیوسته به چارچوبهای قانونی – اخلاقی و علمی – عقلانی در ارضای غرایز، توجه و پایبندی داشته باشیم. تقویت اراده و ایمان، مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و عبادتهای جمعی، کار، ورزش، هنر، و ازدواج، جوان را از افتادن به ورطه ی چنان دوستی هایی برکنار نگه می دارد.

3) بی هویتی و خود باختگی: یکی از آسیبهای عمده ای که جوانان را مورد تهدید قرار می دهد، خودباختگی یا احساس بی هویتی است. جوانان خود باخته، دیگر به فرهنگ و تمدن اصیل خود توجهی ندارند و همه چیز در فرهنگهای وارداتی می بینند. سرمایه داری جهانی، برای رسیدن به این هدف و جذب نخبگان و تصرف بازارهای جهان سوم، دائما این فکر را تزریق می کند که جوانان برای پیشرفت خود باید به مظاهر غربی رو بیاورند. جوان آزاد اندیش، برای حفظ باور و هویت خود، باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بداند که در سایه ی تلاش و کوشش خود و با بهره گیری از سرمایه های علمی – فرهنگی جامعه ی خویش با الگوگیری از پیشوایان خویش، خیلی بهتر می تواند در جهان پرآشوب کنونی، به ساحل آرامش، پیشرفت و خوشبختی دست یابد.

علل ناتوانی از خارج شدن یا فاصله گرفتن از گروه همسالان

مقدمات عضویت در دار و دسته های ضداخلاقی، باندهای دزدی، خرابکاری و منحرفان در اوایل نوجوانی و در دوره فاصله گرفتن از خانواده فراهم می شود. این باندها به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان گروه های اجتماعی-فرهنگی محروم تر جامعه بیشتر دیده می شوند. ویژگی های اصلی این دارو دسته ها، همانندسازی بی قید و شرط آنان با گروه خود و به فراموشی سپردن الگوهای مناسبات خانوادگی است. برای بعضی از نوجوانان باندها حکم خانواده نوجوان را پیدا می کنند. در نتیجه نوجوانان با کمک گرفتن از خانواده باید سبک زندگیشان را تغییر دهند و جایگاهی در یک گروه سالم از همسالان مدرسه یا ... به دست آورند.

فهرست منابع یادداشت :

1. جلالی، سید احمد، 1381، هوش هیجانی، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال هجدهم، شماره 1و2، بهار و تابستان 1381، شماره مسلسل 70-69، صفحات 89 تا 105

2. حسنی، محمد، بی تا، ارتقاء خودکار "قبولی تضمینی" یا حذف مردودی معنی، کاربرد، دلایل، چالش ها و الزامات.
3. مقنی زاده، محمد حسن، 1380، بررسی راه های افزایش مشارکت دانش آموزان در انجام فعالیتهای پرورشی مدارس، معاونت پرورشی و تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش .

4. مقنی زاده، محمد حسن، 1381، ارتقای فرهنگ مدرسه، بنیانی برای اصلاح مدرسه، سال هجدهم، شماره 3، پائیز 1381، شماره مسلسل 71، صفحات 103 تا133.

5. شریفی ، حسن پاشا ، نظریه و کاربرد آزمودنی های هوشیو شخصیت ، تهران ، 1376

6. احمدید ، ملک سیا ، یادگیری به شیوه همیاری در دان شآموزان عادی و تیز هوش ، تهران ، شرکت سهامی افشار ، 1385

7. حورایی ، مجتبی ، صمیت ، نفوذ ، تاثزر گذاری در 10 دقیقه ، تهران ، دکلمه گران 1377 .

8. ویتلی ، دنیس : روانشاسی سردزی رموز دهگانه موفقیت ، ترجمه : ع شایق ، تهران کویر  1384.

9. کمال الدین ، شارین : معجزه باور : شاهمان باورهای خود هستید ... ، ترجمه مهدی قراچه داغی ، تهران ، نضر واحدی 1377.

10-ع. کشاورزی ، محمد :مسائل نوجوانان و جوانان ، تهران ، روزبها ، 1376.

11.فیشرراجر واوری ، ویلیام:روان شناسی توافق »مذاکره اصولی « ، ترجمه مهدی قراچه داغی ، تهران ، اسرار دانش ، 1381

12. نیک مرام زاهرا ، سرمد زهره : رابطه بین اهداف پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و جهت گیریهای دوستان آنها نسبت به تحصیل ، مجله روان شناسی : بهار 1380 »پیاپی 17:68-82.

13.یار محمدیان ، محمد حسین ، مولوی ، حسین ، ایرانپور مبارکه ، اختر :بررسی رابطه بین دوستی های دو جانبه ، پذیرش همسالان ، خودپنداره  و سازگاری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر اصفهان ، دوفصلنامه علوم تربیتی ، روانشناسی ، کتابداری دارای رتبه علمی ، پژوهشی سال چهارم ، شماره 2 پیاپی 8 

فهرست منابع مقاله دکتر سید احمد جلالی:

1- شریفی، حسن پاشا؛ نظریه و کاربرد آزمودنی های هوشی وشخصیت، تهران، 1376.

2. Goleman Daniel,.(1995) Emotional Intelligence Why it can matter more than IQ. New York: Bantam Books.

3.Kirk,A,S. Gallagher, J,J. Anastasiow, J,N. (1997) Educating Exceptional Children. Boston, Houshton Company.

4.Stein,J,S. (1998) Insights publication of the Northeast Human Resources Association.

5.O’Neil,J. (1996) M.A. Nehra On Emotional Intelligence.

6.Bar-On,R. (1997)A measure of Emotional and Social intelligence Chicago.

7.HR Reporter, Canadian The National Journal of Human Resource Management (1998).EQ beats IQ in Workplace.

8.Validity Issues in Measuring Psyc . . . : The Case of Emotional Intelligence Page 1-33.

تحقیق تاثیر دوستی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستان های ناحیه یک شهر قزوین

مقدمه

رشد اجتماعی و اجتماعی شدن یکی از تغییرات برجسته در دوران نوجوانی است که سبب ایجاد تمایز بین یک کودک با یک نوجوان می شود و هویت اجتماعی نوجوان را تشکیل می دهد. اجتماعی شدن با ایجاد تغییرات آشکار در شیوه های ارتباطی با والدین و همسالان شروع می شود. تغییرات آشکار زیستی و بلوغ در دوره نوجوانی سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان و والدینش می شود و به تدریج استقلال بیشتری برای نوجوان به همراه می آورد. فرایند تحول در نوجوانان و در بین پسران و دختران نیز متفاوت است. فاصله گرفتن با والدین معمولاً با فاصله گرفتن از مادر شروع می شود و با صمیمیت و نزدیک شدن به دیگران گسترش می یابد.

برای یک نوجوان ارتباط با دیگران در آغاز نوجوانی به طور عمده بر گروه همسالان و دوستان متمرکز است. اولین قدم در جهت شکل گیری مناسبات اجتماعی، وابستگی به یک گروه از دوستان همجنس در آغاز بلوغ است. در بین این گروه است که نوجوان از جهات مختلفی مثل طرز صحبت کردن،‌ شیوه لباس پوشیدن،‌ اصلاح موی سر،‌ علایق هنری و فعالیت های فوق برنامه و دیگر کارها با نوجوانان همسن و سالش دنبال همانندی می گردد.  

عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :

الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان

1- ارتباط کودک با والدین واثر آن در نوجوانی: حمایت بیش از حد وعدم توجه به کودک در نوجوانی در رفتار اجتماعی او از جمله از جمله اعتماد به نفس واستقلال او تأثیر می گذارد .

2- فضای روحی موجود در خانواده: شخصیت سالم ،جز در محیطی که اطمینان ،وفاداری ،محبت والفت در آن معمول وحکمفرماهستند ایجاد نمی شود .تشویش واضطراب مانع رشد صحیح نوجوان می شود .

3-از شیر گرفتن روانشناختی: وظیفه اصلی خانواده در دوره نوجوانی فرزندشان این است که سعی کنند به آزادی واستقلال او کمک کنند و در رعایت وحمایت از او زیاده روی نکنند واجازه دهند که احتیاجات شخصی خود را به تنهایی انجام دهندوحتی گاهی آنها رادر حل بعضی مسایل خانوادگی شرکت دهند وعقاید آنان رامحترم شمارند .

4- وضع و مؤقعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده: محیط خانواده در تعیین فعالیتهای افراد آن بسیار مؤثر است . رفتار فرد با اختلاف در خانواده مختلف می شود و هر طبقه از طبفات اجتماعی ،روش خاص ومعینی در زندگی دارد.

ب)اثر مدرسه در رشد اجتماعی نوجوان: وظیفه مدرسه است که با ایجاد وتشکیل فعالیتهای اجتماعی گوناگون نوجوان را در رشد و کمال و نضج کمک کند. به همکاری و فعالیت وکارهای دسته جمعی کمک کند ،و بدین ترتیب راه ورسم رقابت های مطلوب را بشناسد ویاد بگیرد .نوجوان در رشد وتکامل اجتماعی خود از چگونگی ارتباط وعلاقه اش نسبت به معلمان ومیزان نفرت یا محبت خود به آنها متأثر می شود .

ج)اثر همسالان در رشد اجتماعی نوجوان: گروه همسالان در نوجوانی از افرادی تشکیل می شود که از حیث زمانی و عقلی به هم نزدیک هستند و میان خود یک وحدت ناگسستنی ایجاد می کنند . گاهی اثر این گروه دراین دوره از زندگی بیش از اثر خانه ومدرسه می شود . به تدریج که نوجوان به رشد وکمال نزدیک می شود از گروه خود کمتر پیروی می کند واز شدت انتصابش بدان کاهش می یابد .

در حالی که رشداجتماعی دوره نوجوانی اساساً متمرکز بر صمیمیت با دوستان و تجدید ارتباط اجتماعی با خانواده و بزرگسالان است . مسایل رشد اجتماعی در دوره جوانی به اموری بسیار فراتر از ملاحظات شخصی در ارتباط با دیگران گسترش می یابد . اندیشه ها واستدلالهای مربوط به امور اجتماعی ومدنی در میان جوانان برسه موضوع اساسی ،ایده آلهای اجتماعی ،ادراک انتزاعی از مسایل اجتماعی و مدنی و واقعیتهای زندگی اجتماعی و مدنی متمرکز است .  

این برنامه درباره تاثیر گروه همسالان بر نوجوانان دختر و پسر است . کارشناس این برنامه دکتر حسین اعرابی روانشناس هستند. بشنوید ... 

کمک به تصمیم‌گیری

دوستان و همسالان بر تصمیم‌گیری نوجوان تاثیر می‌گذارند. به‌طور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دوره‌‌ای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینه‌های مختلف تغییر می‌دهد. ممکن است یک نوجوان ماه‌ها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوه‌های متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژه‌ای مورد توجه قرار دهد.

نوجوان به نگرش‌ها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی می‌دهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگی‌های خود با آنها، به شناخت‌های جدیدی از ابعاد وجودی خویش می‌رسد. این شناخت‌ها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود می‌شود.

کارکردهای منفی دوستان ناباب

1) از نظر فکری و عقیدتی: دوستانی که دارای افکار نامعقول و فرصت طلبانه وسطحی و یا عقاید ناصحیح و رشد نیافته ای هستند، دوستی با آنها، فکر و عقیده ی جوان را دچار تشویش و بی ثباتی می کند و در او گرایشهای فکری ویرانگری به وجود می آورد.

2) از نظر اخلاقی:وجود غرایز در جوان و نشاط و توان زیاد وی از یک طرف و عدم ارضای به موقع و صحیح آن غرایز از سویی، سبب می شود که یک عده دوستان ناباب به میدان بیایند تا جوان را از نظر اخلاقی به سمت وسوی مطلوب خود برند. لذا اولین راه برای حفظ خود، این است که از دوستی با چنین افرادی پرهیز کنیم و پیوسته به چارچوبهای قانونی – اخلاقی و علمی – عقلانی در ارضای غرایز، توجه و پایبندی داشته باشیم. تقویت اراده و ایمان، مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و عبادتهای جمعی، کار، ورزش، هنر، و ازدواج، جوان را از افتادن به ورطه ی چنان دوستی هایی برکنار نگه می دارد.

3) بی هویتی و خود باختگی: یکی از آسیبهای عمده ای که جوانان را مورد تهدید قرار می دهد، خودباختگی یا احساس بی هویتی است. جوانان خود باخته، دیگر به فرهنگ و تمدن اصیل خود توجهی ندارند و همه چیز در فرهنگهای وارداتی می بینند. سرمایه داری جهانی، برای رسیدن به این هدف و جذب نخبگان و تصرف بازارهای جهان سوم، دائما این فکر را تزریق می کند که جوانان برای پیشرفت خود باید به مظاهر غربی رو بیاورند. جوان آزاد اندیش، برای حفظ باور و هویت خود، باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بداند که در سایه ی تلاش و کوشش خود و با بهره گیری از سرمایه های علمی – فرهنگی جامعه ی خویش با الگوگیری از پیشوایان خویش، خیلی بهتر می تواند در جهان پرآشوب کنونی، به ساحل آرامش، پیشرفت و خوشبختی دست یابد.

علل ناتوانی از خارج شدن یا فاصله گرفتن از گروه همسالان

مقدمات عضویت در دار و دسته های ضداخلاقی، باندهای دزدی، خرابکاری و منحرفان در اوایل نوجوانی و در دوره فاصله گرفتن از خانواده فراهم می شود. این باندها به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان گروه های اجتماعی-فرهنگی محروم تر جامعه بیشتر دیده می شوند. ویژگی های اصلی این دارو دسته ها، همانندسازی بی قید و شرط آنان با گروه خود و به فراموشی سپردن الگوهای مناسبات خانوادگی است. برای بعضی از نوجوانان باندها حکم خانواده نوجوان را پیدا می کنند. در نتیجه نوجوانان با کمک گرفتن از خانواده باید سبک زندگیشان را تغییر دهند و جایگاهی در یک گروه سالم از همسالان مدرسه یا ... به دست آورند.

فهرست منابع یادداشت :

1. جلالی، سید احمد، 1381، هوش هیجانی، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال هجدهم، شماره 1و2، بهار و تابستان 1381، شماره مسلسل 70-69، صفحات 89 تا 105

2. حسنی، محمد، بی تا، ارتقاء خودکار "قبولی تضمینی" یا حذف مردودی معنی، کاربرد، دلایل، چالش ها و الزامات.
3. مقنی زاده، محمد حسن، 1380، بررسی راه های افزایش مشارکت دانش آموزان در انجام فعالیتهای پرورشی مدارس، معاونت پرورشی و تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش .

4. مقنی زاده، محمد حسن، 1381، ارتقای فرهنگ مدرسه، بنیانی برای اصلاح مدرسه، سال هجدهم، شماره 3، پائیز 1381، شماره مسلسل 71، صفحات 103 تا133.

5. شریفی ، حسن پاشا ، نظریه و کاربرد آزمودنی های هوشیو شخصیت ، تهران ، 1376

6. احمدید ، ملک سیا ، یادگیری به شیوه همیاری در دان شآموزان عادی و تیز هوش ، تهران ، شرکت سهامی افشار ، 1385

7. حورایی ، مجتبی ، صمیت ، نفوذ ، تاثزر گذاری در 10 دقیقه ، تهران ، دکلمه گران 1377 .

8. ویتلی ، دنیس : روانشاسی سردزی رموز دهگانه موفقیت ، ترجمه : ع شایق ، تهران کویر  1384.

9. کمال الدین ، شارین : معجزه باور : شاهمان باورهای خود هستید ... ، ترجمه مهدی قراچه داغی ، تهران ، نضر واحدی 1377.

10-ع. کشاورزی ، محمد :مسائل نوجوانان و جوانان ، تهران ، روزبها ، 1376.

11.فیشرراجر واوری ، ویلیام:روان شناسی توافق »مذاکره اصولی « ، ترجمه مهدی قراچه داغی ، تهران ، اسرار دانش ، 1381

12. نیک مرام زاهرا ، سرمد زهره : رابطه بین اهداف پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و جهت گیریهای دوستان آنها نسبت به تحصیل ، مجله روان شناسی : بهار 1380 »پیاپی 17:68-82.

13.یار محمدیان ، محمد حسین ، مولوی ، حسین ، ایرانپور مبارکه ، اختر :بررسی رابطه بین دوستی های دو جانبه ، پذیرش همسالان ، خودپنداره  و سازگاری اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر اصفهان ، دوفصلنامه علوم تربیتی ، روانشناسی ، کتابداری دارای رتبه علمی ، پژوهشی سال چهارم ، شماره 2 پیاپی 8 

فهرست منابع مقاله دکتر سید احمد جلالی:

1- شریفی، حسن پاشا؛ نظریه و کاربرد آزمودنی های هوشی وشخصیت، تهران، 1376.

2. Goleman Daniel,.(1995) Emotional Intelligence Why it can matter more than IQ. New York: Bantam Books.

3.Kirk,A,S. Gallagher, J,J. Anastasiow, J,N. (1997) Educating Exceptional Children. Boston, Houshton Company.

4.Stein,J,S. (1998) Insights publication of the Northeast Human Resources Association.

5.O’Neil,J. (1996) M.A. Nehra On Emotional Intelligence.

6.Bar-On,R. (1997)A measure of Emotional and Social intelligence Chicago.

7.HR Reporter, Canadian The National Journal of Human Resource Management (1998).EQ beats IQ in Workplace.

8.Validity Issues in Measuring Psyc . . . : The Case of Emotional Intelligence Page 1-33.