مقاله بررسی روشهای ارزیابی بانک‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری در 46 صفحه ورد قابل ویرایش 

روشهای ارزیابی بانک‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری

تعریف طرح:

طرح یا پروژه عبارتست از مجموعه‌ عومل و اجزاء و برنامه‌های اجرائی زمانبندی شده برای یک واحد تولیدی (صنعتی، معدنی، کشاورزی و ساختمانی) و خدماتی با بودجه‌ای لازم بمنظور تولید کالا و یا ارائه خدمات مشخص در جهت تأمین قسمتی از نیاز جامعه (تقاضا) و اعتلای سطح تولید و ارائه خدمات و ملا توسعه اقتصادی کشور.

مراحل اجرائی بررسی طرح:

در اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا و بمنظور مانع بانک و حصول اطمینان از اجرای صحیح طرح و سودآور بودن آن و بازیافت تسهیلات اعتباری مورد درخواست وهزینه‌های سرمایه‌ای در گردش در مدت زمان مورد نظر بانک،‌ ضرورتاً بایستی در امر بررسی و نظارت بر اجرای طرحها دقت کافی معمول گردد.

واحدهای تأمین کننده منابع مالی طرحها بایستی علاوه بر اطمینان  از  برگشت  وجوه، و ملحوظ داشتن نقش آن واحد تولیدی در توسعه اقتصاد جامعه، در بررسیهای خود اطمینان حاصل نمایند که:

1-   طرح از نطر در اولیت های تعیین شده قرار  داشته و تقاضا برای تولیدات آن وجود دارد.

2-   طرح از لحاظ فنی قابل اجراء بوده و حدود و مشخصات اجزاء آن متناسب با فعالیت و تولیدات مربوطه باشد.

همچنین امکانات در نظر گرفته شده برای اجرای طرح با بودجه مشخص و زمان تعیین شده قابل دسترسی می باشد.

3- طرح از لحاظ مالی دارای سودآوری و بازدهی مناسب بوده و گردش وجود نقدی آن برای انجام تعهدات و بارپرداخت تسهیلات اعتباری درخواستی در سررسیدهای تعیین شده کافی باشد.

پس از بررسی و تأیید صلاحیت مدیران و مجریان طرح و موجه بودن اجری آن از لحاظ اقتصادی، فنی ومالی و تعیین سهم هزینه های سرمایه ای و سرمایه در گردش قابل پرداخت توسط بانک، تسهیلات متناسب با هزینه‌های اجرای طرح تصویب و همزمان یا بعد از هزینه شده سهم هزینه های سرمایه ای مربوط به متقاضی  و با اعمال نظارت مستقیم و مستمر توسط کارشناسان و واحد ذیربط و به موازات پیشرفت فیزیکی طرح پرداخت خواهد شد.

اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای بررسی طرح:

بمنظور بررسی طرح نیاز به اطلاعات و مدارک  ذیل  می‌باشد .

1-   کپی اساسا نامه شرکت ممهور به مهر اداره ثبت شرکتها.

2-   روزنامه رسمی، حاوی ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها.

3-   اسامی  سهامداران و تعداد سهام متعلق به هر یک از آنها.

4-   مدارک مربوط به تخصص و تجربه مدیران اجرائی طرح.

5-   کپی موافقت اصلی با جواز تأسیس که مدت اعتبار آن منقضی نشده باشد.

6-   طرح تفضیلی (شامل بررسی‌های اقتصادی، فنی و مالی)

7-   پروفرمای ماشین آلات خارجی و پیش فاکتور ماشین آلات داخلی.

8-   مدارک مربوز به تخصیص ارز ماشین آلات و تجهزات وارداتی.

9-   قرارداد دانش فنی همکاریهای فنی.

10- کپی مدرک مربوط به سند مالکیت یا قرارداد واگذاری زمین محل اجریا طرح.

11- نقشه ‌های  اجرائی ساختمان و تأسیسات و نقشه کلی استقرار ساختمانهای طرح.

12- قرارداد های متعقده با پیمانکاران ساختمان و تأسیسات محلی اجرای طرح.

13- نقشه استقرار ماشین آلات طرح.

14- مجوزهای مربوط، برق، آب، گاز، تلفن و محیط زیست و سایر مجوزهای لازم جهت اجرای طرح.

15- سایر اطلاعاتی که جهت بررسی طرح ضروری می‌باشد.

مفاهیم مورد نیاز در بررسی طرح:

الف- موافقت اصولی:

مجوزی است که بعد از تأیید طرح توسط وزارتخانه یا ادارات کل وابسته به آنها در مراکز استانها صادر می‌شود و به موجب آن متقاضی می‌‌تواند در زمان مقرر نسبت به ایجاد واحد تولیدی مورد نظر با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. و معمولاً در آن نکات ذیل قید شده است:

1-   نام مجری طرح.

2-   محل اجرا (استان- شهرستان)

3-   نوع محصول تولیدی.

4-   ظرفیت اسمی.

5-   وسعت زمین محل اجرای طرح.

6-   زیر بنای لازم جهت ساختمانهای تولیدی و اداری.

7-   میزان برق مصرفی.

8-   میزان آب مورد نیاز.

9-   تعداد کل کارکنان.

10-          کل سرمایه گذاری ثابت.

11-          میزان ارز مورد نیاز (در صورت داشتن ماشین آلات و مواد اولیه خارجی)

ب- جواز تأسیس[1] :

مجوزی است که به موجب آن متقاضی می‌تواند به منظور تکمیل و بهره‌برداری آزمایشی از واحد صنعتی نسبت به اجرای طرح مندرج در آن و سفارش مواد اولیه و سایر نیازمندیهای مربوط با رعایت قوانین و مقررات جاری اقدام نماید.

ج- اجرای بهره برداری:

مجوز است که در صورت کلیه مراحل اتمام عملیات ساختمانی و تأسیساتی ونصب و راه‌اندازی ماشین آلات و استخدام و آموزش  کارکنان لازم، طبق مصوب و بدنبال صدور جواز تأسیس صادر می‌ شود.

د- کالاهای تولیدی:

1- کالای مصرفی:  کالاهائی هستند که بلافاصله به مصرف می‌رسند.

الف- کالاهای مصرفی بی دوام: که با مصرف آنها در ظرف مدت کوتاهی از بین می روند از قبیل خوراک، سوخت، مواد پاک کننده و …

ب- کالاهای وسطه‌ای: کالای است که خودش به تنهائی و مستفیماً مورد مصرف قرار نمی‌گیرد بلکه بتوسط آن کالای دیگری مورد مصرف  مثل شیشه یا آجر برای ساختمان و همچنین چوب برای کمد با دیسک و صفحه کلاچ در اتومبیل.

4- کالای سرمایه‌ای: کالایی است که برای تولید کالاهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- کالای سرمایه‌ای برای تولید کالای مصرفی مثل ماشین آلات  کارخانه تولید کننده مواد غذائی.

ب- کالای سرمایه‌ای: برای تولید کالای سرمایه‌ای دیگر کارخانه‌هائی که ماشین آلات تولید می‌کنند یا کارخانه‌هائی که سازنده کارخانه‌های دیگر می‌باشند.

هـ- طرفیت اسمی: ظرفیت مجاز یک واحد تولیدی است که طبق پروانه بهره‌برداری برای یک واحد تولیدی مشخص شده است.

و- ظرفیت عملی: ظرفیت تولید ممکن ماشین آلات در عمل در یک واحد تولیدی می باشد.

ز- ظرفیت تولیدی:  ظرفیتی است که یک واحد تولیدی با توجه به امکانات موجود یعنی آب و برق و سوخت و مواد اولیه و آموزش  و استفاده صحیح از کارکنان به آن میزان تولید دست خواهد یافت.

ح- شیفت کار:  روش تنظیم انجام کار در یک واحد تولیدی است که در آن گروههای کارگران در دسته‌جات مختلف و در نوبت‌های مختلف کار می‌کنند.

ط- تعداد روزهای کار: با توجه به نوع کاری تولید، در یک واحد تولیدی تعیین می‌شود و معمولاً‌ بین 250 الی 300 روز در سال می‌باشد.

روشهای ارزیابی بانک‌های داخلی از پروژه‌های سرمایه گذاری

تعریف طرح:

طرح یا پروژه عبارتست از مجموعه‌ عومل و اجزاء و برنامه‌های اجرائی زمانبندی شده برای یک واحد تولیدی (صنعتی، معدنی، کشاورزی و ساختمانی) و خدماتی با بودجه‌ای لازم بمنظور تولید کالا و یا ارائه خدمات مشخص در جهت تأمین قسمتی از نیاز جامعه (تقاضا) و اعتلای سطح تولید و ارائه خدمات و ملا توسعه اقتصادی کشور.

مراحل اجرائی بررسی طرح:

در اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا و بمنظور مانع بانک و حصول اطمینان از اجرای صحیح طرح و سودآور بودن آن و بازیافت تسهیلات اعتباری مورد درخواست وهزینه‌های سرمایه‌ای در گردش در مدت زمان مورد نظر بانک،‌ ضرورتاً بایستی در امر بررسی و نظارت بر اجرای طرحها دقت کافی معمول گردد.

واحدهای تأمین کننده منابع مالی طرحها بایستی علاوه بر اطمینان  از  برگشت  وجوه، و ملحوظ داشتن نقش آن واحد تولیدی در توسعه اقتصاد جامعه، در بررسیهای خود اطمینان حاصل نمایند که:

1-   طرح از نطر در اولیت های تعیین شده قرار  داشته و تقاضا برای تولیدات آن وجود دارد.

2-   طرح از لحاظ فنی قابل اجراء بوده و حدود و مشخصات اجزاء آن متناسب با فعالیت و تولیدات مربوطه باشد.

همچنین امکانات در نظر گرفته شده برای اجرای طرح با بودجه مشخص و زمان تعیین شده قابل دسترسی می باشد.

3- طرح از لحاظ مالی دارای سودآوری و بازدهی مناسب بوده و گردش وجود نقدی آن برای انجام تعهدات و بارپرداخت تسهیلات اعتباری درخواستی در سررسیدهای تعیین شده کافی باشد.

پس از بررسی و تأیید صلاحیت مدیران و مجریان طرح و موجه بودن اجری آن از لحاظ اقتصادی، فنی ومالی و تعیین سهم هزینه های سرمایه ای و سرمایه در گردش قابل پرداخت توسط بانک، تسهیلات متناسب با هزینه‌های اجرای طرح تصویب و همزمان یا بعد از هزینه شده سهم هزینه های سرمایه ای مربوط به متقاضی  و با اعمال نظارت مستقیم و مستمر توسط کارشناسان و واحد ذیربط و به موازات پیشرفت فیزیکی طرح پرداخت خواهد شد.

اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای بررسی طرح:

بمنظور بررسی طرح نیاز به اطلاعات و مدارک  ذیل  می‌باشد .

1-   کپی اساسا نامه شرکت ممهور به مهر اداره ثبت شرکتها.

2-   روزنامه رسمی، حاوی ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها.

3-   اسامی  سهامداران و تعداد سهام متعلق به هر یک از آنها.

4-   مدارک مربوط به تخصص و تجربه مدیران اجرائی طرح.

5-   کپی موافقت اصلی با جواز تأسیس که مدت اعتبار آن منقضی نشده باشد.

6-   طرح تفضیلی (شامل بررسی‌های اقتصادی، فنی و مالی)

7-   پروفرمای ماشین آلات خارجی و پیش فاکتور ماشین آلات داخلی.

8-   مدارک مربوز به تخصیص ارز ماشین آلات و تجهزات وارداتی.

9-   قرارداد دانش فنی همکاریهای فنی.

10- کپی مدرک مربوط به سند مالکیت یا قرارداد واگذاری زمین محل اجریا طرح.

11- نقشه ‌های  اجرائی ساختمان و تأسیسات و نقشه کلی استقرار ساختمانهای طرح.

12- قرارداد های متعقده با پیمانکاران ساختمان و تأسیسات محلی اجرای طرح.

13- نقشه استقرار ماشین آلات طرح.

14- مجوزهای مربوط، برق، آب، گاز، تلفن و محیط زیست و سایر مجوزهای لازم جهت اجرای طرح.

15- سایر اطلاعاتی که جهت بررسی طرح ضروری می‌باشد.

مفاهیم مورد نیاز در بررسی طرح:

الف- موافقت اصولی:

مجوزی است که بعد از تأیید طرح توسط وزارتخانه یا ادارات کل وابسته به آنها در مراکز استانها صادر می‌شود و به موجب آن متقاضی می‌‌تواند در زمان مقرر نسبت به ایجاد واحد تولیدی مورد نظر با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. و معمولاً در آن نکات ذیل قید شده است:

1-   نام مجری طرح.

2-   محل اجرا (استان- شهرستان)

3-   نوع محصول تولیدی.

4-   ظرفیت اسمی.

5-   وسعت زمین محل اجرای طرح.

6-   زیر بنای لازم جهت ساختمانهای تولیدی و اداری.

7-   میزان برق مصرفی.

8-   میزان آب مورد نیاز.

9-   تعداد کل کارکنان.

10-          کل سرمایه گذاری ثابت.

11-          میزان ارز مورد نیاز (در صورت داشتن ماشین آلات و مواد اولیه خارجی)

ب- جواز تأسیس[1] :

مجوزی است که به موجب آن متقاضی می‌تواند به منظور تکمیل و بهره‌برداری آزمایشی از واحد صنعتی نسبت به اجرای طرح مندرج در آن و سفارش مواد اولیه و سایر نیازمندیهای مربوط با رعایت قوانین و مقررات جاری اقدام نماید.

ج- اجرای بهره برداری:

مجوز است که در صورت کلیه مراحل اتمام عملیات ساختمانی و تأسیساتی ونصب و راه‌اندازی ماشین آلات و استخدام و آموزش  کارکنان لازم، طبق مصوب و بدنبال صدور جواز تأسیس صادر می‌ شود.

د- کالاهای تولیدی:

1- کالای مصرفی:  کالاهائی هستند که بلافاصله به مصرف می‌رسند.

الف- کالاهای مصرفی بی دوام: که با مصرف آنها در ظرف مدت کوتاهی از بین می روند از قبیل خوراک، سوخت، مواد پاک کننده و …

ب- کالاهای وسطه‌ای: کالای است که خودش به تنهائی و مستفیماً مورد مصرف قرار نمی‌گیرد بلکه بتوسط آن کالای دیگری مورد مصرف  مثل شیشه یا آجر برای ساختمان و همچنین چوب برای کمد با دیسک و صفحه کلاچ در اتومبیل.

4- کالای سرمایه‌ای: کالایی است که برای تولید کالاهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف- کالای سرمایه‌ای برای تولید کالای مصرفی مثل ماشین آلات  کارخانه تولید کننده مواد غذائی.

ب- کالای سرمایه‌ای: برای تولید کالای سرمایه‌ای دیگر کارخانه‌هائی که ماشین آلات تولید می‌کنند یا کارخانه‌هائی که سازنده کارخانه‌های دیگر می‌باشند.

هـ- طرفیت اسمی: ظرفیت مجاز یک واحد تولیدی است که طبق پروانه بهره‌برداری برای یک واحد تولیدی مشخص شده است.

و- ظرفیت عملی: ظرفیت تولید ممکن ماشین آلات در عمل در یک واحد تولیدی می باشد.

ز- ظرفیت تولیدی:  ظرفیتی است که یک واحد تولیدی با توجه به امکانات موجود یعنی آب و برق و سوخت و مواد اولیه و آموزش  و استفاده صحیح از کارکنان به آن میزان تولید دست خواهد یافت.

ح- شیفت کار:  روش تنظیم انجام کار در یک واحد تولیدی است که در آن گروههای کارگران در دسته‌جات مختلف و در نوبت‌های مختلف کار می‌کنند.

ط- تعداد روزهای کار: با توجه به نوع کاری تولید، در یک واحد تولیدی تعیین می‌شود و معمولاً‌ بین 250 الی 300 روز در سال می‌باشد.