پایان نامه بررسی تغییر ساختار سازمان ملل  متحد در 350 صفحه ورد قابل ویرایش  

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

مقدمه..................................................................................................................... 1

پیام دبیر کل به مناسبت روز ملل متحد................................................................. 3

پیام دبیر کل خطاب به همایش اصلاحات در سازمان ملل.................................... 6

تاریخچه................................................................................................................. 14

خاستگاه و ساختار................................................................................................ 17

مبنای تاسیس سازمان ملل، کنفرانس‌ها و اعلامیه‌ها............................................. 48

اهداف و اصول...................................................................................................... 51

اصلاح ساختار سازمان ملل نگرش‌ها و هدف‌ها................................................... 59

تغییر ساختار در سازمان ملل............................................................................... 97

اصلاحات در سازمان............................................................................................ 104

نکات کلیدی پیش نویس طرح اصلاحات................................................................ 116

سهم آفریقا از جهان.............................................................................................. 122

بازخوانی نقش ایران در سازمان ملل................................................................... 128

تشکیلات................................................................................................................. 146

گام بعدی............................................................................................................... 180

هزاره جدید سازمان ملل متحد و حقوق بشر........................................................ 189

شورای امنیت........................................................................................................ 225

گسترش شورای امنیت طرحها و دیدگاهها........................................................... 285

برنامه‌ای برای صلح و منشور ملل متحد.............................................................. 308

سازمان ملل متحد اصلاحات یا درگوگونی........................................................... 326

عملکرد سازمان ملل در قرن 21........................................................................... 333

ضمائم...................................................................................................................

فهرست منابع و ماخذ............................................................................................

مقدمه:

بدون شک سازمان ملل متحد یکی از مهمترین سازمان‌های بین المللی می‌باشد که بعد از تشکیل و انحلال جامعه ملل که از دیدگاه کارشناسان به موفقیت چندانی دست نیافت توانست در پیشبرد اهداف خود به موفقیت‌های نسبی دست یابد از جمله در حل و فصل بحران‌های بین المللی، کمک به آوارگان ناشی از جنگ، زلزله و … تلاش برای مهار نمودن بحران‌های بین المللی و داخلی که توانست کارنامه قابل قبولی را از خود ارائه نماید.

نوید ساختار سازمان ملل  که حدود پنجاه و نه سال بعد از عمر این سازمان توسط کوفی عنان دبیر کل این سازمان داده شده است توانست به بحث مهمی در میان سیاستمداران تبدیل گردد سازمانی که به گفته دبیر کل سازمان ملل آقای کوفی عنان  می‌تواند بیش از این نقش مهمی در روابط بین الملل ایفا نماید!

آنچه امروز در سازمان ملل با آن روبه‌رو هستیم ساختار حقوقی ناهمگون با شرایط توزیع قدرت در روابط بین کشورها است. این شرایط سبب از بین رفتن هر گونه بازدارندگی و یکسویه شدن تصمیمات این نهاد به خصوص شورای امنیت  شده در حقیقت امروزه پس از تجربه جنگ دوم عراق با وجود مخالفت کشورهای جهان و حتی اعضای دائم شورای امنیت که به آن وقعی نهاد شده است این امر آشکار گردیده که تنها تعابیر موجود در منشور ملل متحده به گونه‌ای قابلیت تقسیم را دارا می‌باشد که آزادی عمل خطرناکی برای اعضای دائم شورا فراهم می‌کند بلکه بسیاری از اصول نادیده گرفته شده و اصول فرعی جدید جای آنها را می گیرد و ذهن را با این واقعیت روبه‌رو می‌کند که حقوق تنها توجیه کننده و نه محدوده کننده قدرت را بازی می‌کند.

باید بپذیریم که دایناسور سازمان ملل نیاز به کوچک شدن سریع و عادلانه شدن را دارد تا بتواند حافظ صلح قلمداد گردد. صلحی که نظم و آرامش را نمایندگی می‌کند و نه صلح عادلانه و اگر نه باید ما شاهد شکل‌گیری رژیم عرفی برای اعمال قدرت باشیم و آنچه پس از فروپاشی بلوک شرق آرام آرام در حال تولید است. ولی این را نباید از نظر دور داشت که با گسترش شورای امنیت امکان دستیابی به صلحی پایدار را خواهیم داشت.

در این مقال اندک ابتدا تاریخچه‌ای از سازمان ملل اهداف اصول آن خواهیم پرداخت و سپس بحث اصلی که راجع به تغییر ساختار سازمان ملل است را پیگیری خواهیم کرد.

مرحله بعد به سهم آفریقا از بازسازی و نقش ایران در سازمان ملل خواهیم پرداخت. بعد از آن فصلی نسبتا مهم در مورد حقوق بشر را از پیش رو خواهیم گذراند.

در آخر هم که به نتیجه‌گیری خواهیم پرداخت که آیا سازمان ملل اصلاح می‌شود و دگرگون و همچنین به نقش و عملکرد این سازمان بر قرن بیست و یکم خواهیم پرداخت.

در پایان جای دارد از راهنمایی‌های ارزنده استاد ارجمند جناب آقای دکتر محمد تقی رضایی به عنوان استاد راهنما تشکر نموده و از درگاه ایزد منان سلامتی روز افزونشان را خواستارم.

محسن شیرازی

زمستان 1384

پیام دبیر کل سازمان ملل متحد

جناب آقای کوفی عنان به مناسبت روز ملل متحد

24 اکتبر 2003 برابر با دوم آبان 1382

دوستان عزیز در سراسر جهان

هم اکنون دوره دشواری برای جهان و سازمان ملل است.

در عراق  و بسیاری از مناطق دیگر، خشونت و وحشت به عنوان عامل مرگ و رنج مردم بی‌گناه ادامه دارد. در ماه اوت، خود سازمان ملل بر اثر حمله‌ای مرگبار به مقر آن در بغداد دچار مشقت گردید. ما بعضی از عزیزترین دوستان و همکارانمان را از دست دادیم. شما مردم دنیا، تعدادی از بهترین و متعهدترین خدمت‌گزاران خود را از دست دادید.

اما در این روز ملل متحد، اجازه دهید تا عزادار یا افسرده نباشیم. اجازه دهید به یاد آوریم همکارانمان برای چه کار در عراق حضور داشتند. آنان آنجا بودند تا به مردم عراق کمک کنند کشورشان را بعد از سال‌ها جنگ، ستم و انزوا از نو بسازند. درست مانند سایر کارمندان سازمان ملل در دیگر کشورهای جنگ زده که به کاهش مشقت، بازگرداندن صلح و آرامش و ایجاد نهادهای جدید کمک می‌کنند.

ما باید به کار خدمت به بشریت در هر جا که  بیشتر مورد نیاز است ادامه دهیم. ما باید به شما مردم جهان کمک کنیم تا راه حل مشترک برای مشکلات مشترک بیابیم. و چنین خواهیم کرد.

ما به تلاش‌هایمان برای مهار فقر، بیماری، تغییرات آب و هوایی و گسترش سلاح‌های کوچک ادامه می‌دهیم. ما همچنین برای مبارزه تا تروریسم و اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی با یکدیگر همکاری خواهیم کرد. ما نباید برای مبارزه با این موارد، انتخابی عمل کنیم. سازمان ملل باید با تمامی این تهدیدها یکجا و بلافاصله رودرو شود.

برای اقدام موفق شاید نیاز باشد تا تغییراتی در نظام بین المللی‌مان شامل خود سازمان ملل متحد ایجاد کنیم. در مجموع، معتقدم سازمان ما طی پنجاه و هشت سال به بشریت به خوبی خدمت کرده، اما هرگز کامل نبوده است و شاید به راستی وقت آن رسیده که در بهبود آن بکوشیم. من تمامی دولت‌ها را ترغیب کردم تا در این مورد فکر کنند و هیاتی از مردان و زنان خردمند را تعیین کرده‌ام تا پیشنهاداتشان را ارائه دهند.

در پایان، این دولت‌ها خواهند بود که تصمیم می‌گیرند. اما آنها تنها وقتی تلاش خواهند کرد که به توافق برسند که شما مردم به آنها بگویید مشخصا چه انتظاراتی دارید در چگونه جهانی می‌خواهید زندگی کنید. من به شما برای انجام این امر متکی هستم و معتقدم اگر شما صدای خود را به اندازه کافی محکم و رسا نمایید تا شنیده شود، ما می‌توانیم بر این بحران‌ها غلبه کرده و جهانی بهتر بر اساس حکومت قانون بنا نهیم.  اجازه دهید همگی ما در همیاری یکدیگر به منظور ایجاد آینده‌ای بهتر برای خودمان و کودکانمان ثابت قدم باشیم.

کوفی عنان:

سازمان ملل نوسازی و متحول می‌شود

تهران 2 آبان ماه 1383(مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد)- دبیر کل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز ملل متحد  گفت به منظور ایجاد سازمان مللی بهتر مجموعه‌ای از تدابیر به منظور نوسازی این سازمان به رهبران جهان ارائه خواهد داد.

متن کامل این پیام مهم به شرح زیر است:

امروز روز ملل متحد است.

پنجاه و نه سال پیش، سازمان ملل متحد به عنوان ابزار صلح، حقوق بشر و توسعه تاسیس گردید. به دلیل وجود سازمان ملل، جهان مکانی بهتر است. اما امروزه مردم بسیاری قربانیان خشونت، ستم، فقر، گرسنگی، بی‌سوادی و بیماری هستند.

ما می‌توانیم و بایستی که بهتر عمل کنیم. تمامی مردم سزاوار زندگی عاری از ترس و آسوده از فراهم بودن نیازهایشان هستند. آنان باید امید به فردای بهتر از امروز را در ل بپرواند. بشریت مشترکمان نیازمند این است و امنیت مشترکمان این را می‌طلبد.

هر ملت نیازمند دولتی است که به راستی خدمتگزار مردمش باشد. و همگی ما نیازمند سازمان‌مللی کارا هستیم، سازمان مللی که انعکاس دهنده جهانی که امروز در آن به سر می‌بریم و حل کننده چالش‌هایی که فردا در رو در روی ما است.

معتقدم می توانیم سازمان ملل بهتری بسازیم. به همین دلیل به زودی مجموعه‌ای از تدابیر به منظور نوسازی این سازمان به رهبران جهان ارائه خواهم داد. این به عهده رهبران شما است تا به این تدابیر با بصیرت و حسن نیت پاسخ دهند. آنان باید زمینه‌ای مشترک برای اجلاس تاریخی سال آینده در همین هنگام بیابند.

از شما می‌خواهم رهبران خود را تشویق کنید تا به جهانمان سازمان مللی بدهند که شایسته آن است. می‌دانم که با کمک شما می‌توانیم به آن دست یابیم.

ما در دوره‌ای جدید به سر می‌بریم. ما نیازمند سازمان مللی نو هستیم. اجازه دهید آن را محقق کنیم.

سازمان ملل متحد وظیفه عمده‌ای را برای ادا کردن در راه پیشبرد این نظم نوین که بتواند انتظارات جامعه بین المللی را تحقق بخشد، بر عهده دارد. این امر تنها در صورتی امکان پذیر است که این سازمان جهانی از نظر داخلی توسعه یافته از حمایت بیشتر کشورهای عضو بهره مند شود.

به منظور ایفای نقش پر معنا در نظم نوین سازمان ملل نیز خود باید نظم نوینی را تجربه کند،بدین ترتیب معارضه‌ای که سازمان ملل  متحدبه آن روبه‌روست هم از درون و هم از خارج است.

سازمان ملل متحد از این جهت که مولود یک تحول (جنگ جهانی دوم) در روابط بین المللی می‌باشد نمی‌تواند متاثر از تحولات عظیم پایان این قرق نباشد و لذا باید هم به گونه‌ای در شورای امنیت تغییرات ساختاری حادث گرداند که در بر گیرنده بخش بیشتری از قدرت جهانی باشد و هم خود را برای برخورد با مسائل جدید جهانی آماده سازد.

حال که بشریت در نقطه عطف دیگری از تاریخ قرار گرفته، ملاحظه می‌کند که حوادثی که طی سال‌های اخیر بر جامعه جهانی گذشته به تنهایی چکیده نیم قرن سیلان و جوشش است. فروپاشی نظام سوسیالیستی در شرق، تلاش امپراطوری شوروی و حوادث ناشی از این امر و همچنین جنگ خلیج فارس و ائتلاف نیروهای چند ملیتی به رهبری ایالات متحده آمریکا در این نبرد سرنوشت ساز فصل مهمی بود که ذهن راکد تاریخ را متلاطم نمود. در این میدان تحول، زمان آن رسیده بود که  سازمان متحد به عنوان تبلور حیات سیاسی جامعه جهانی، قابلیت و توان خود را در بوته آزمایشی سهمگین نهاد و استعدادهای نهفته‌اش را جهت تاثیرگذاری بر حیات سیاسی جهان در شرایط بحرانی متجلی سازد. در این میان شورای امنیت سازمان ملل به عنوان مسئول اصلی حفظ صلح امنیت بین المللی که در کشاکش رقابت‌های جنگ یرد دچار رکود و سکون گشته و نتوانسته بود با استفاده از اهرم‌های پیش بینی شده و منشور، رسالت خویش را به خوبی انجام دهد. بر آن شد که پس از چندین دهه کشمکش و فعل و انفعال سکان مدیریت زیست شناسی جامعه جهانی را به دست گیرد و در پی تحقق این خواست، از به نمایش نهادن خشونت‌های نظامی شرموبگرانه نیز ابا ننموده بدین ترتیب شیوه‌های سنتی مداخله قهرآمیز، که به مباشرت دولت‌ها صورت می‌پذیرفت، با انجام آن تحت پوشش شورای امنیت طراوت دیگری یافت.

حضور ناظران سازمان ملل متحد بر صحنه انتخابات داخلی کشورهایی چون نامییبی، هائیتی، موزامبیک و کامبوج… به منظور اعلام مشروعیت نتایج آنهاو حذف استقرار این رویه و اعمال آم در موارد دیگر، اصل حاکمیت ملی را از استحکام تهی کرد و رویای حکمیت بلامنازع دولت‌ها را بر هستی و حیات خود، به کابوسی خوشایند مبدل نمود.

دوره تاکنونی را می توانی دوره‌ای انتقالی برای گذار از یک نظام به نظام دیگر در نظر گرفت. دراین صورت استفاده از اصطلاح نظم نوین جهانی به معنا که قواعد جوهری نوینی در شرف تکوین است صحیح‌تر از نظم نوین جهانی به نظر می رسد. و مادامی که قواعد جوهری نوین تبیین نشده و استقرار نیافته‌اند. جهان دوره گذارو مرحله انتقالی به نظام نوین جهانی راطی می‌کند و هنوز نظامی شکل نگرفته است. این چنین مفهومی از اظهارات نظام نوین جهانی نیز برداشت می‌شود چنانکه جرج بوش طراح اصلی نظام نوین جهانی در کتاب خود تحت عنوان استراتژی امنیت ملی آمریکا را با این جمله آغاز می‌کند: نظام نوین یک واقعیت نیست، یک آندوویک یک فرصت است. در همین رابطه گفته می‌شود که … نظام نوین جهانی یک نظام با اصولی با ثبات نیست، بلکه عارضه‌ای محله‌ای است. به چنین چیزی نظام نمی گویند زیرا نظام یک امر ثابت و مستمر است و ضوابط او اصول راسخ خود را دارد. از این جهت نظام  نوین جهانی صرفا یک پدیده انتقالی از یک جهان دو قطبی به جهان دیگری است…

آندره فونتن در خصوص ویژگی‌های این دوره می‌گوید: سقوط بوک شرق و فرو پاشی شوروی به دوران سیستم دو قطبی پایان داد. با این حال سیستم بین المللی جدید هنوز به طور کامل فعال نشده است و جهان یک دوره انتقالی را تجربه می‌کند. دورانی که برخی ترجیح می‌دهند آن را یک سیستم یک قطبی بنامند. این سیستم اساسا با دوام نیست زیرا پایگاه اصلی قدرت آمریکا به عنوان تنها ابر قدرت باقی مانده بر قدرت نظامی است که خود با مشکلات عمده اقتصادی در داخل روبه‌روست و این در حالی است که عامل قدرت در آینده بیشتر ماهیت اقتصادی دارد.

زبیگینو برژیسنکی می‌گوید: پس از سقوط کمونیسم بسیاری از امیدها به نظم نوین جهانی بسته شده بود، چیزی که تاکنون شعار بوده. من نمی‌دانم معنی واقعی آن چیست. آنچه مسلم است، امروز در بیشتر نقاط گیتی یک بی‌نظمی جهانی حاکم شده است.