پژوهش بررسی بندر امام خمینی (ره)در16 صفحه ورد قابل ویرایش

پیشگفتار

مجموعه حاضر حاصل تلاشی است که طی آن سعی گردیده است تا جایگاه تاریخی و ساختار اجتماعی و شرایط جغرافیائی و آب و هوائی بندر امام خمینی (واقع در استان خوزستان) به خوانندگان و علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ این قطعه ارزشمند از خاک میهن معرفی شود، از آنجا که هدف اصلی در آ‏فرینش این مجموعه شناخت وجوه فرهنگی و تاریخی این شهر بوده است، سعی بسیار به عمل آمده است تا از ارائه آمار و ارقام که هم موجب ملال خواننده و هم اینکه گذشت زمان باعث غیرقابل استناد شدن آنها می‌شود پرهیز به عمل آید، اگر درجایی از کتاب آمار و ارقامی آورده شده است در مقام اجرای حکم ضرورت بوده است، دیگر اینکه با توجه به اهداف پیش گفته، در تألیف کتاب، علی رغم نقش انکار ناپذیر صنایع و تأسیسات عظیم صنعتی موجود در بندر امام که هر یک به تنهایی نقش به سزایی درچرخة اقتصاد کشور دارند به هیچ روی قصد ارائه گزارش در مورد آنها را نداریم جز در آنجا که به طریقی با موضوعات طرح شده‌ی ما ارتباط پیدا می‌کنند.

در همین ابتدا ذکر این نکته ضروری می‌نماید که : بندر امام همچون مادری مهربان ورنجدیده، این همه کارخانه و مجتمع و تأسیسات صنعتی را در آغوش خویش جا داده است ( که وجود یک شهر کافیست) و رنج رشد و بزرگی و بلوغ آنها را به جان خویش خردیده است اما اینک و با کمال تأسف شاهد بی مهری این فرزندان فراموشکاریم که زحمات طاقت فرسای مام خویش را بر طاق نیسان نهاده اند و قدم شایسته ای برای رفع مشکلات عدیده‌ی وی که بعضاً معلول وجود خود آنهاست برنمی‌دارند.

بجاست که فرزندان موصوف در حد وسع خویش در حفظ و نگهداری گاهواره های خود بکوشند و سعی بلیغ نمایند تا رنگ و روی آن و روی آبرومندی به آن ببخشند.

بدون شک بندر امام خمینی و اهالی سختکوش آن نقش ارزنده‌ای در زنجیره ‌ی اقتصاد کشور داشته و دارند[1] لیکن متاسفانه حرکت چشمگیر و قدم شایسته ای در جهت شناسایی زوایای فراموش شده‌ی تاریخی و فرهنگی این شهر که یکی از دروازه‌های اصل ورود کالا به کشور و بزرگترین بندر میهمان نیز هست ، صورت نگرفته است، دقیقاً به همین دلیل هنگامی که یکی از اهالی در سفر به خارج از استان قصد معرفی شهر موطن خویش را به دیگران دارد، نیازمند ارائه توضیحات فراوانی در این زمینه است.

نگارنده که خود در این خاک تفتیده قدم به عرصه‌ی گیتی نهاده است و هم در این خاک بالیده است در جهت ادای دین به زاد بوم خویش و اهالی مهربان و خونگرم و با فرهنگ آن به کتابت این مجموعه دست زده است.

برای هر چه پربارتر شدن این مجموعه سعی بسیار شده است تا هرچند به گونه ای با تاریخ و گذشته بندر امام در ارتباط بوده است (اعم از اسناد مکتوب و خاطرات و اطلاعات شفاهی معمرین) مورد استفاده قرار گیرد.

در این راه دهها جلد کتاب تاریخ وسفرنامه و مقاله مورد مطالعه و بررسی و کنکاش واقع و با غالب مطلعین در این زمینه مصاحبه به عمل آمده است.

به عنوان مثال، با صرف بیش از یکسال وقت و از میان 95 هزار برگ سند تاریخی تعداد 1411 برگ سند تاریخی، اداری استخراج گردیده است که قدمت بسیاری از آنها به بیش از هفتاد سال می‌رسد، ما حصل این کندوکاو انشاء الله در کتابی تحت عنوان ( بندر امام خمینی از منظر اسناد تاریخی) به چاپ خواهد رسید، ضمناً برای تجسم روشن تر بندر قدیم، با یاری جستن از اهالی، عکسهایی از بندر در ابتدای تاسیس جمع آوری و در قسمت های مختلف کتاب به چاپ رسیده است.

امید است مکتوب حاضر بتواند، همچون جرعه‌ای، اندکی از تشنگی ذهن جویا و پویای جوانان اهل بندر که از گذشته بندر چیزی ندیده و نشینده‌اند، بکاهد. از آنجا گفته‌اند: فقط دیکته نانوشته، غلط ندارد، مؤلف کار خود را از عیب و نقص و اشتباه بری نمی‌داند، لیکن رجاء واثق دارد که اهل نظر با سعه صدر و بزرگواری خطاهای احتمالی را خواهند بخشید، و درجهت اصلاح در چاپهای بعدی و تنویر ذهن نویسنده، موارد را متذکر خواهند شد.

در اینجا جا دارد تا از تمامی کسانی که بنحوی با کمک به این حقیر، مرا در تدوین این مجموعه یاری دادند، از همین ابتدا سپاسگزاری و تشکر خویش را اعلام نمایم.

ترکیب جمعیتی و جغرافیایی تاریخی بندر:

همزمان با آغاز احداث اسکله‌های ششگانه بندر و همچنین کشیده شدن خط آهن شمال به جنوب در سال 1328 موج کارگران جویای کار از شهرهای مختلف کشور و بخصوص از استانهای همسایه به سوی بندر سرازیر شد و ایشان بدین ترتیب شالودة احداث بندر امام خمینی را بنیان نهادند، بافت غالب جمعیتی شهر را ترکیبی از استانهای ذیل تشکیل می‌داد.

(ناخدا عباس دریانورد)

در جریان جستجوهای خود در آثار مکتوب و مجموعة منابعی که حاوی اطلاعاتی در ارتباط با بندر امام بوده است به نام مرحوم ناخدا عباس دریانورد برخوردم.

این ناخدای دریادل کاپیتان نخستین ناو نیروی دریایی به نام (مظفری) بوده است، اما می‌توان او را کریستف کلمب بندر نیز نامید، چرا که براساس مدارک موجود[2] ایشان کاشف راه دریایی خود موسی منتهی به بندر امام است و پیشنهاد وی منجر به احداث تأسیسات بندری در محل فعلی خود شد و بنا به گفته خود ایشان در خاطرات مکتوبی که از ایشان بجا مانده است، سالهای متمادی در بندر بسر برده است وبندر را که در آن زمان تازه متولد شده بود، برای برداشتن گامهای نخستین خود یاری داده است.

یکی از وجوه بارز این شخصیت تاریخی، ادبی، نوحه‌های شیوا و دلنشینی بوده است که این بزرگوار در رثای شهدای دشت کربلا سروده است و تا آخرین روزهای حیات پربار خود آنها را با لحن سوزناک خود در مجالس عزاداری امام حسین و یارانش می‌خوانده است.

هم اکنون نیز شاهدیم که نوحه‌های ناخدا عباس گرمابخش مجالس عزاداری شهدای کربلا در سرتاسر استان‌های خوزستان و بوشهر می‌باشد.

به رغم آنکه ناخدا عباس از تحصیلات آکادمیک برخوردار نبوده است از خط خوش و قریحه سرشاری سود می برده است. در اشعاری که از وی بر جای مانده است اشاراتی به سربندر رو بندر قدیم می‌بینیم از جمله:

گویند به من زود چرا پیر شدی                  وز بندر شاپور چرا پیرشدی

بنگر رفقای رذل تو مرد شدند                             تو چون خر وامانده به گل گیر شدی

بیزارم از این ریاست و دفتر خویش            مأیوسم از این امور و سربندر خویش

تا چند تحمل و چنین زجر کشم                  از این همه موذیان دور و بر خویش

نظر به خدمات تأثیر گذار ناخدا عباس به بندر، نگارنده طی نامه‌ای خطاب به اعضای محترم شورای شهر بندر امام، از آن شورا درخواست کرده‌ام که به خیابان، میدان و یا محله‌ای به یاد مرحوم ناخداعباس دریانورد نامگذاری شود.

بسم الله الرحمن الرحیم

شورای شهر محترم بندر امام خمینی

[1]- به یاد داشته باشیم، این نقش ارزنده در اقتصاد کشور، توسط اهالی و در شرایطی ایفا می شود که دمای هوا در بیش از شش ماه از سال به بالای 50 درجه سانتیگراد نیز می‌رسد و زندگی کردن در بندر اگر نگوئیم غیرممکن، باید بگوئیم طاقت فرسا می‌کند. بد نیست در اینجا اشاره ای به این مطلب که در سفرنامه با نوی سیاح انگلیسی ( ویتاسکویل) که در سال 1928 میلادی سفری کوتاه به منطقه داشته است بنماییم، آنجا که در مورد شرایط آب وهوایی منطقه سخن می‌گوید: 

«در بیرون آفتاب سوزانده‌ات، کلاه آفتابگیر باید بر سر نهاد، هر چند که در ماههای فروردین- اردیبهشت ایم، اندیشه اینکه این کارگر (گرما) سراسر تابستان پیگیر است شما را می‌ترساند، در فروردین و اردیبهشت که گرما چنین است در خرداد، تیر، مرداد چگونه خواهد بود؟ این جا یکی از داغترین جاها در جهان است، گرما به پنجاه و دو درجه می رسد و از اردیبهشت تا پایان شهریور کاهش نمی‌گیرد، در شهریور باد نمناک (شرجی) هم بر این کابوس می‌افزاید، با این همه کار سستی نمی‌گیرد»، با توجه به تاثیر تعیین کننده وضعیت آب و هوای منطقه بر همه شئون زندگی اهالی در بخش مربوط به آب و هوای منطقه به تفصیل به شرایط آب و هوایی بندر پرداخته ‌ایم.

پروژه بررسی کارسنجی و زمان سنجی در 125 صفحه ورد قابل ویرایش 

مقدمه

وقت و زمان از اصلی ترین عناصر در تولید و بهره وری می باشد از این رو توجه به گذر آن وجلوگیری از اتلاف زمان از دیرباز مدنظر بزرگان واندیشمندان بوده است زمان می گذرد و نمی توان از عبور آن ممانعت نمود پس برای باطل شدن آن باید از هر لحظه و دم بهره جست.

موضوع مورد بحث در این پروژه کارسنجی وزمان سنجی است.

در فصل اول، موضوع پروژه، اهداف انجام آن و محدوده زمانی و مکانی پروژه آشنا می شوید.

در فصل دوم، شناخت کامل از موضوع پروژه و تعریف و اهداف موضوع، پردازش خواهد شد.

در فصل سوم،شرکت مورد نظر و فعالیت ها و اقدامات انجام شده در آن مکان در رابطه با موضوع پروژه شرح داده خواهد شد.

در فصل چهارم ، از نتایج حاصل از انجام پروژه ، پیشنهادات و راهکارها آگاه می شوید.

فصل پنجم ، فصل ضمایم و پیوست ها می باشد.

موضوع زمان یعنی موضوعی که امید است در تمام مراحل ولحظات زندگی ما، مورد توجه و التفات واقع شود تا به امید حق، از عمر که بزرگترین نعمت الهی است در مفیدترین کار و بهترین وجه استفاده نماییم.

در سازمان ها وادارات ، موضوع زمان در سرفصل ارزیابی کار وزمان قرار می گیرد و منظور از انجام مطالعات دراین زمینه ، دست یافتن و بهره وری وکاهش هزینه ها و حذف خستگی و کسالت نسبت به کار می باشد.

تعریف موضوع

یکی از مهمترین مسائلی که امروزه در کارخانجات وادارات و انواع صنایع و خدمات دردست بررسی است، بهبود بهره وری و افزایش بازدهی می باشد و به همین منظور روشی برای کمک به امر بهره وری ابداع شد، که مطالعه کار نام دارد. در مطالعه کار با تعیین روش منطقی و سریع و ساده انجام کار به کاهش هزینه ها و افزایش سود حاصل می پردازیم و از این طریق با استفاده از حداقل منابع به حداکثر سود دست می یابیم.

بطور کلی بهبود بهره وری و به ویژه بهره وری نیروی انسانی به عنوان یکی از اجزاء ضروری بهره وری به حساب می آید. با استفاده از مطالعه روشی به دنبال بهبود بهره‌وری نیروی انسانی هستیم. به بیان دیگر مباحث کارسنجی و روش سنجی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای بهبود بهره وری عوامل تولید قابل استفاده و کاربرد می باشد.

مطالعه کار عبارت است از بکارگیری تکنیک های مطالعه روش واندازه گیری کار برای بهبود کارآیی و افزایش اثربخشی در سازمان، بنابراین مطالعه کار مستقیماً با بازدهی در ارتباط است هر گاه بخواهیم با استفاده از منابع موجود بازدهی را افزایش دهیم مطالعه کار یکی از روشهای مطلوب است.[1]

اهداف انجام پروژه :

1- ایجاد یک Baseمناسب زمانی برای هر یک از جزئیات فعالیت های انجام شده منظور تعیین زمان کلی برای هر یک از فعالیت ها بدین معنی که قرار است برای هر یک از اجزا زمان تعیین شود تا اگر ترتیب و ترکیب اجزا و فعالیت ها تغییر نمود و جابجا شد بتوان زمان فرآیند را نیز سریعاً و بدون صرف زمان و انرژی به سادگی به دست آورد.

2- هدف دیگر ازمطالعه این است که با توجه به حجم کار وزمان متعلق به آن بتوان نیروی انسانی و منابع مورد نیاز را تخمین زد.

3- تعیین میزان تولید در بازه های زمانی مختلف و همچنین نقل و انتقالات صورت گرفته و سایر کارهای انجام شده در بازه زمانی درخواستی.

4- توانایی ارائه گزارش کار ودفاع از نتیجه کارها به استناد میزان کاری که براساس زمان تعیین شده انجام شده است.

5- ایجاد نظام پاداش و تنبیه براساس میزان کار افراد در مقایسه با نتایج حاصل از این پروژه

بررسی وضعیت سازمان ازلحاظ موضوع تحت بررسی :

چندی پیش در این شرکت زمان سنجی در تمامی بخش ها صورت گرفته است زمان سنجی در بخش ساخت شامپو کمک فراوانی به حذف زمان های اضافی در این خط به آنها کرده است.

افراد در این شرکت زمان سنجی را با استفاده از کرونومتر و در طی هفته های متوالی و روزهای کاری متفاوت انجام داده اند.

آنان با به دست آوردن زمان نرمال و زمان استاندارد توانستند میزان تولیدات خود را در یک بازه زمانی مشخص تعیین کنند و اکنون نیز هر چند وقت یکبار به وسیله کرونومتر تعداد تولیدات را در یک دقیقه بدست آورده و بعد به ساعت و روز تعمیم می دهند و اگر کمتر از میزان استاندارد تولیدشان باشد به دنبال برطرف کردن علت آن هستند و اگر از میزان استاندارد بیشتر باشد (این مورد اغلب خیلی کم پیش می آید) و در پی آن به کارکنان پاداش خواهند داد.

نقاط قوت:

تعیین کنندة موقعیت یک موسسه استراتژیی است که آن موسسه در قبال نیروی انسانی خود اتخاذ می کند. مدیریت تولید و عملیات معمولاً نقش بزرگی در کسب اهداف مربوط به برنامه نیروی انسانی ایفا می‎کند. نخستین هدف استفاده مؤثر از نیروی انسانی در حین عملیات است که این هدف اصلی برای هر موسسه است، چون هزینه نیروی کار بخشی بزرگی از هزینه محصول را تشکیل می‎دهد. دومین هدف طراحی مشاغل است که هم ایمنی و هم اثربخشی و هم شرایط زندگی کار مناسبی را برای کارکنان در یک جوی که بر پایه احترام متقابل است فراهم کند ایجاد تشکل های ارگونومی ملی و همکاری های منطقه ای در این زمینه یکی از موضوعات مهم و ضروری در جذب و انتقال دانش فنی در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.

در این موسسه نیز به مسئله ارگونومی توجه شده است و صندلی هایی که برای نشستن نیروی انسانی استفاده شده است کاملاً با کار متناسب است ارتفاع صندلی تا میز کار راحتی آن و جای گذاشتن پا روی صندلی رعایت شده است.

یکی دیگر از موارد مثبتی که در این شرکت وجود دارد lay out یا چیدمان ماشین آلات است، ماشین آلات به طرز کاملاً صحیحی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند به طوری که محصولات برای تولید کوتاهترین مسیر ممکن را طی می کنند.

یکی دیگر از نقاط قوت، تعویض کارگرانی است که کار یکنواختی دارند در این شرکت در خط قطره و شربت و … به طور کلی در خط مایعات، در قسمت هر محصول یک نفر گذارده شده و کنترل چشمی انجام می‎دهد صف محصولاتی که در حال عبور هستند با چشم کنترل کرده و معیوب ها را بر می دارد یا اشخاصی که کنار دستگاه اتیکت زنی ایستاده‌اند کارهای کاملاً خسته کننده و یکنواختی دارند که با جابجایی آنها تقریباً توانسته این یکنواختی را کاهش دهد.

مدیر برنامه ریزی این شرکت فرم هایی را تحت عنوان گزارش روزانه تولید تهیه کرده است که به همه قسمت ها تحویل داده و در پایان روز تکمیل شده آن را از مسئول بخشی می خواهد ایشان شخصی را مسئول کرده که در پایان روز این فرم ها را جمع آوری کرده و به ایشان تحویل می‎دهد و در واقع قبل از اینکه مدیر تولید بخواهد گزارش کار خود را بدهد مدیر برنامه ریزی از همه چیز آگاه است و به روند کار اشراف کامل دارد، که این را نیز می‎توان از موارد مثبت در این شرکت در نظر گرفت.

یکی دیگر از موارد قابل توجه زمان سنجی که چند سال قبل در این شرکت انجام شده می‎باشد بر طبق زمان سنجی صورت گرفته به این نتیجه رسیدند که کارگران قسمت بسته بندی با توجه به تمام شرایط یکسانی که با شرکت های مشابه دارند خیلی کمتر از شرکت های دیگر بسته بندی می کنند.

وقتی علت آن را از میان کارگران جویا شدند آنها ابراز داشتند که کسی متوجه کار ما نیست کارگری که در طول روز زیاد بسته بندی می‎کند با کارگری که کمتر بسته بندی می‎کند فرقی ندارد و راهکارهایی که شرکت برای مقابله با این مشکل اندیشید این بود که هر کارگر شماره و کد خود را روی سینی دارویی که بسته بندی می‎کند ثبت کند در پایان روز تعداد سینی ها شمارش شده و تأثیر مستقیمی روی حقوق و پاداش کارگران داشت وقتی کارگران متوجه این موضوع و تأثیر تعداد بسته بندی روی حقوق خود  شدند تعداد بسته بندی در روز را افزایش دادند.